Ελάχιστες ημέρες μας χωρίζουν από τη μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων. Και η ατμόσφαιρα που επικρατεί γύρω μας, στους δρόμους και τα καταστήματα, παρά τις δυσκολίες και τις πολλαπλές αντιξοότητες που αντιμετωπίζει ο τόπος μας, είναι γιορτινή. Προσπαθούμε μέσα από αυτά να δημιουργήσουμε ένα κλίμα εορταστικό, προκειμένου να ανταπεξέλθουμε στην ευλογημένη περίοδο του Ιερού Δωδεκαημέρου.
Γι’ αυτό αισθάνομαι και εγώ, ως πρεσβύτερος αδελφός σας εν Χριστώ, την ανάγκη να απευθυνθώ σε εσάς και δια μέλανος και χάρτου να σας παρουσιάσω τη βάση της μακαρίας ζωής, που δεν είναι άλλη από την παρουσία του Χριστού μέσα στο χώρο της καρδιάς μας. Αυτή η παρουσία περιγράφεται στον συγκλονιστικό λόγο του Αποστόλου Παύλου : «ζη εν εμοί Χριστός»1.
Πρώτον. Σημαίνει ότι έχω μέσα στον χώρο της καρδιάς μου τον Χριστό. Ο Χριστός είναι ο μεγάλος ένοικος. Γι’ αυτό ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος θα τονίσει χαρακτηριστικά : «του τον Χριστόν έχοντος ένοικον, τι γένοιτω αν μακαριώτερον πώποτε;»2. Δεν υπάρχει, δηλαδή, μεγαλύτερη χαρά για τον Χριστιανό και ιδιαίτερα για τον Ιερέα, τον Λειτουργό των Αχράντων Μυστηρίων και Διάκονο του Ιερού Θυσιαστηρίου, από το να έχει μέσα στον χώρο της καρδιάς του ζωντανή την παρουσία του Χριστού. Τέτοια παραδείγματα βλέπουμε στα πρόσωπα των Αγίων μας, του Οσίου Νικολάου του Πλανά, του Οσίου Πορφυρίου, του Οσίου Παϊσίου, του Οσίου Αμφιλοχίου της Πάτμου, του π. Δημητρίου Γκαγκαστάθη των Τρικάλων, του ασκητού της Καστοριάς π. Πέτρου και τόσων άλλων αγίων μορφών.
Δεύτερον. «Ζη εν εμοί Χριστός» σημαίνει ότι έχω «νουν Χριστού»3 και σπλάχνα Χριστού4. Οι σκέψεις μου, τα αισθήματα, τα διανοήματα, οι επιθυμίες μου αλλά και η ζωή μου ολόκληρη βρίσκονται σε τέτοια πνευματική κατάσταση, ώστε να κυκλώνομαι από το έλεος του Θεού και σαν αύρα λεπτή να δέχομαι τις ουράνιες δωρεές Του.
Τρίτον. «Ζη εν εμοί Χριστός» σημαίνει ότι η θέλησή μου ταυτίζεται με τη θέληση του Θεού. Δεν ασχολούμαι με το δικαίωμά μου παρά μόνο με τα δικαιώματα του Θεού, επαναλαμβάνοντας τον φοβερό λόγο του Προφήτου Δαυίδ : «ευλογητός ει Κύριε, δίδαξόν με τα δικαιώματά σου»5. Έτσι, νεκρώνεται το δικό μου θέλημα και ευθυγραμμίζεται η ζωή μου με το θέλημα του Θεού. Με αυτόν τον τρόπο κατεργάζεται ο καθένας από εμάς μετά φόβου και τρόμου τη σωτηρία του6. Έτσι γίνεται «πιστό θησαυροφυλάκιο των αρετών»7. Ο άνθρωπος που ζει μέσα στο χώρο της καρδιάς του την παρουσία του Χριστού, αγιάζεται από το όνομά Του, Τον δοξολογεί και Τον ευχαριστεί ακατάπαυστα, ποθεί τον ερχομό της Βασιλείας Του, Τον αγαπά εξ όλης της ψυχής και εξ όλης της καρδίας του, προσπαθεί να κάνει τα αρεστά ενώπιόν Του, καθαρίζεται «από παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος»8, εφαρμόζει πιστά το Ευαγγέλιο.
Τέταρτον. «Ζη εν εμοί Χριστός» σημαίνει ότι εφαρμόζω στην πράξη το Ευαγγέλιο. Δηλαδή, αγαπώ τους πάντες, ιδιαιτέρως εκείνους που με εχθρεύονται, είμαι ευεργετικός, σπλαχνικός και φιλόστοργος, είμαι ένας διάκονος που θέτω τον εαυτό μου στην υπηρεσία του άλλου. Αν αυτά ισχύουν για κάθε Χριστιανό, ο οποίος επιθυμεί να έχει μονίμως «τον Χριστό κατοικούντα εν τη καρδία»9, πόσο μάλλον πρέπει να ισχύουν για έναν Κληρικό, ο οποίος γίνεται οδηγός των ανθρώπων προς τη Βασιλεία των Ουρανών, «φως και πόλις επάνω όρους κειμένη»10 κατά τον λόγο του Χριστού, στην σταυροαναστάσιμη πορεία τους.
Δεν έχουμε σήμερα την πολυτέλεια να ασχολούμαστε μόνο με τον εαυτό μας. Οφείλουμε να διακονούμε τον Χριστό μέσα από τα πρόσωπα των ανθρώπων. Γι’ αυτό θα πρέπει να μας διακρίνει το αγωνιστικό φρόνημα και το φιλότιμο των Αγίων και των Οσίων, προκειμένου να πορευόμαστε τον καλό αγώνα της πίστεως, έως ότου παραδώσουμε την αγωνιστική σκυτάλη στα χέρια του Χριστού και ζήσουμε μαζί Του ενωμένοι αιώνια στην ατέρμονη Βασιλεία Του.
Μαζί με τις βγαλμένες από την καρδιά μου παραπάνω σκέψεις, επιτρέψτε μου και τις πιο κάτω αδελφικές υποδείξεις, ώστε να ζήσουμε εντονότερα τη χάρη του Θεού κατά την περίοδο αυτή του Ιερού Δωδεκαημέρου.
1. Για να γιορτάσουμε αληθινά Χριστούγεννα θα πρέπει να καθαρθούμε πνευματικά, ψυχικά, να πλυθούμε μέσα στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως. «Καθαρτέον πρώτον και είτα τω καθαρώ προσομιλητέον». Μετάνοια ειλικρινής ενώπιον του πνευματικού πατρός, που είναι ένας Κληρικός και ποτέ ένας λαϊκός η μία εικόνα, όπως κάνουν πολλοί και συμβουλεύουν ανάλογα και τούς Χριστιανούς μας. Στον Επίσκοπο εδόθη η χάρη «του δεσμείν τε και λύειν τα των ανθρώπων πταίσματα» και ο Επίσκοπος εν συνεχεία δίδει αυτήν την άδεια ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ στους Πρεσβυτέρους της Εκκλησίας.
Και στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως πρωτοστατούν και προσέρχονται με ταπείνωση πρώτοι οι Κληρικοί. Πως αλλιώς πλησιάζουμε την Αγία Τράπεζα; Πως πιάνουμε το πανακήρατο Σώμα του Χριστού; Πως κοινωνούμε των Αχράντων Μυστηρίων; Σας παρακαλώ, τα φετινά Χριστούγεννα να σημάνουν συναγερμό πνευματικής καθάρσεως. Να εξομολογηθούμε όλοι, να πάρουμε την άφεση των αμαρτιών μας, να φιλοξενήσουμε στον χώρο της καρδιάς μας τον νεογέννητο Κυριο.
2. Μόλις εμείς πετύχουμε την κάθαρση της καρδιάς, να ετοιμάσουμε εν συνεχεία και το ποίμνιό μας. Να προτρέψουμε τούς Χριστιανούς μας να εξομολογηθούν, να καθαρθούν και εν συνεχεία να κοινωνήσουν των Αχράντων Μυστηρίων. Έχουμε ευθύνη γι’ αυτό, και θα δώσουμε φρικτό λόγο στον Θεο για την ραθυμία που δείξαμε ως προς την πνευματική κατάσταση, την τροφοδοσία και την αναγέννηση του ποιμνίου μας.
3. Στον τομέα των Ιερών Ακολουθιών θα πρέπει να δείξουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Να κάνουμε, δηλαδή, όλες τις Ιερές Ακολουθίες, όπως αυτές προβλέπονται από το Τυπικό της Εκκλησίας, με ιδιαίτερο ζήλο, με ιδιαίτερη αγάπη, «ζέον τω πνεύματι, τω Κυρίω δουλεύοντες», κατά την έκφραση του Αποστόλου Παύλου. Να καλύψουμε και να ικανοποιήσουμε τις λατρευτικές ανάγκες του ποιμνίου μας. Να ενδιαφερθούμε να τελέσουμε την Θεία Λειτουργία στις Ενορίες που δεν έχουν Ιερέα, καθώς και άλλες Ιερές Ακολουθίες. Μην ξεχνάμε ότι είμαστε στρατιώτες του Χριστού, όπλο μας η προσευχή, οι Ιερές Ακολουθίες. Με αυτές κατεβάζουμε τον Θεο στην γη και ανεβάζουμε τον άνθρωπο στον Ουρανό.
4. Άφησα τελευταίο το πιο σπουδαίο και το πιο σημαντικό. Η πατρίδα μας βιώνει μία αληθινή τραγωδία και ο πονεμένος λαός μας ζει κάτω από δύσκολες συνθήκες αντιμετωπίζοντας καθημερινά πληθώρα προβλημάτων. Τώρα, πατέρες μου, δίνουμε εξετάσεις! Γι’ αυτό σας προτρέπω και πάλι πατρικά:
Α. Παρηγορείτε τον λαό μας με αγάπη και ταπείνωση.
Β. Ενισχείστε αυτούς που βρίσκονται σε απόγνωση και απελπισία.
Γ. Προσφέρετε την χάρη και την ευλογία του Θεού στον καθένα που σας ζητά βοήθεια.
Δ. Να φροντίσετε επισταμένως για τη νεολαία μας, βρίσκοντας τρόπους για να μεταδώσετε το φως του Χριστού.
Ε. Προσευχηθείτε, προσευχηθείτε γι’ αυτούς τους ανθρώπους.
ΣΤ. Πυκνώστε τις Ιερές Ακολουθίες (Θείες Λειτουργίες, Εσπερινούς, Αγρυπνίες, Αγιασμούς, Ευχέλαια, κ.α.), ζητώντας με αυτόν τον τρόπο το έλεος του Θεού.
Σας εύχομαι να έχετε την ευλογία του Θεού στην ζωη σας, στην οικογένειά σας, στην Ενορία σας και με υγεία και πνευματική προκοπή να γιορτάσουμε το μεγάλο και υπερφυές γεγονός της Θείας Επιφανείας.
Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ
1. Γαλ. 2,20
2. Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, Ομιλία δευτέρα εις τους ανδριάντας, ΕΠΕ 31,658
3. Α’ Κορ. 2,16
4. πρβλ. Φιλ. 1,8
5. Ψαλμ. 118,12
6. πρβλ. Φιλ. 2,12
7. Μέγας Βασίλειος, Λόγος ασκητικός Α’ και παραίνεσις περί αποταγής βίου και τελειώσεως πνευματικής, ΕΠΕ 8,117
8. Β’ Κορ. 7,1
9. πρβλ. Εφ. 3,17
10. Μτθ. 5,14